İçeriğe geç

Deniz Akvaryumu Aydınlatması

Bu yazımızda deniz akvaryumu aydınlatması nasıl olur, kullanılan aydınlatma türleri nelerdir ve aydınlatma seçimi nasıl yapılır gibi sorularınıza cevap bulacaksınız. Kendi tecrübelerinizi paylaşmak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Hazırsanız deniz akvaryumu aydınlatması hakkında bildiklerimizi anlatmaya başlayalım.

Yaşlanmış bir deniz akvaryumuna baktığınızda, iyi aydınlatılmış cam ya da akrilik akvaryumun içindeki rengarenk balıkları, canlı kayaları, mercanları ve diğer deniz canlılarını hayranlık verecek şekilde tam bir uyum içinde görürüz. Peki böylesi dengeli bir habitatı oluşturmak tesadüf müdür? Tabii ki hayır. Su kalitesine azami dikkat edilmeli, azot döngüsü tesis edilmeli ve özel bir deniz akvaryumu aydınlatması kullanılmalıdır.

Evet bir deniz akvaryumu kurmayı planlıyorsanız, akvaryum aydınlatmaları arasındaki farkı biliyor ve akvaryumdaki canlılara en uygun olan aydınlatmayı seçebiliyor olmalısınız. Yani, aydınlatma seçimi yapmadan önce birçok faktörü hesaba katmalı ve kendinize bazı sorular sormalısınız. Bunlardan hiç şüphesiz en önemli olanı ne tür bir akvaryum kuracağınızdır. Elinizdeki seçenekler şu şekildedir:

  • Canlı kayanın olduğu balık akvaryumu
  • Yumuşak mercan resifi akvaryumu
  • Sadece resif akvaryumu
  • Sadece balık akvaryumu

Hangi akvaryumu kuracağınıza karar verdikten sonra;  bulunduracağınız türleri, akvaryumun yüzey alanını ve derinliğini tespit etmeli; en nihayetinde ihtiyacınıza uygun aydınlatmayı belirlemelisiniz. Ama öncesinde ışık spektrumunun ne olduğunu hatırlatalım.

Deniz Akvaryumu Aydınlatması

Deniz Akvaryumu Aydınlatması

Işık spektrumu nedir?

Işığın farklı renklerde birçok spektrumu vardır. Bunlardan kırmızı, turuncu ve sarı renkli olanları suda kısa mesafe kat ederken; mavi ve beyaz ışık en derine inen spektrumlardır. Işık spektrumu Kelvin cinsinden ölçülür. Açık havadaki doğal güneş ışığının spektrumu 5500 Kelvin derecedir. 5500 Kelvin altındaki ışık daha kırmızı ve sarı iken, üstündeki ışık daha mavidir.

Fotosentez yapan omurgasızlar, yaşadıkları doğal ortam ile aynı Kelvin sıcaklığındaki ışık altında beslenmelidir. Sığ suda yaşayan türlerin 10.000 Kelvin, derin sularda yaşayan türlerinse 20.000 Kelvin aydınlatmaya ihtiyacı vardır.

Doğal Güneş Işığı

Akvaryumun direk güneş ışığını alan ve sıcaklığın sürekli değişkenlik gösterdiği bir yere koyulmaması gerekir. Doğal güneş ışığının istenmemesindeki sebep sarı tonu nedeniyle düşük spektrumlu olması ve istenmeyen alglerin çoğalmasına neden olmasıdır.

Metal Halide Aydınlatma

Deniz akvaryumlarında kullanılan en popüler ve en doğal görünümlü aydınlatma kaynaklarından biri metal halide lambalardır. Bu lambaların yaydığı ışık, floresan ve LED aydınlatma ile karşılaştırıldığında daha derine iner. Tavandan sarkıtılabileceği gibi akvaryumun yanındaki duvara da monte edilebilir. Aydınlatmanın su üzerindeki bir noktaya yerleştirilmesi metal halide lambalar için basit bir işlemdir.

60 santimetre derinliğe kadar 250 watt gücünde olanları kullanılabilir. Daha derin akvaryumlar için 400 wattlık olanları tercih edilmelidir. Akvaryumun toplam boyuna göre takribi her 75 santimetreye bir tane metal halide ampül yerleştirilmelidir.

Floresan Aydınlatma

Farklı bir deniz akvaryumu aydınlatması arıyorsanız, yüksek yoğunluklu floresan lambaları da düşünebilirsiniz. Floresanın yaydığı yoğun ışık daha çok yumuşak mercan resifleri ve sadece resif akvaryumları için uygundur. Zira mercanların yeterince ışık alamaması ölmelerine neden olabilir.

Floresanın farklı çeşitleri vardır. Bunlardan akvaryum hobisinde en çok kullanılanları T5 ve T8 floresan lambalardır. Metal halide lambalar ile aynı renkte olanlarını bulmak mümkündür. T5 floresanın çapı 16 milimetre iken, T8 floresanın çapı 25 milimetredir. Çıkış güçleri ve boyları farklılık gösterir. İkisinin arasındaki farkları ve benzerlikleri aşağıdaki gibi belirtebiliriz.

T5 floresan

  • Değişimi kolaydır.
  • 16 milimetre çapındadır.
  • Ürettiği ışık T8 floresana göre daha fazladır.
  • LED ve T8 aydınlatmaya göre daha pahalıdır.
  • Kullanım ömrü kısadır. 9 ile 12 ay arasında değiştirilmesi gerekir.
  • Gerekli durumlarda fazladan floresan eklenmesi kolaydır.
  • 60 santimetre derinliğe kadar etkisi olur.
  • Metal halide lambalara ek olarak kullanılabilir.

T8 floresan

  • Değişimi kolaydır.
  • 25 milimetre çapındadır.
  • Reflektörle beraber kullanıldığında ışık akvaryumun tamamına yayılır.
  • Kullanım ömrü kısadır. 9 ile 12 ay arasında değiştirilmesi gerekir.
  • Yaydığı ışık LED ve metal halide lambalara göre daha azdır.
  • 60 santimetre derinliğe kadar kullanılabilir.
  • Sadece balıkların olduğu akvaryumlar için daha uygundur.

LED Aydınlatma

LED lambaların verimliliği ve güvenilirliği yüksektir. Sürekli kırılan ampülleri ya da ömrü dolan floresanları değiştirmekten çok daha kullanışlıdır. Zira metal halide lambalara ve floresanlara göre ömrü daha uzundur. Fazla ısı açığa çıkarmaz ve az enerji tüketir. Ancak ışığın eşit bir şekilde yayıldığına ve doğru yoğunlukta olduğuna emin olmak gerekir.

50 bin saat gibi uzun bir ömre sahip olabilir. Bu demektir ki, günde 10 saatten 14 yıl boyunca kullanılabilir. Ayrıca kullanım süresi boyunca ışık kalitesinde ve ışık yoğunluğunda ciddi bir değişim olmaz. Bu süre boyunca bir de kaç tane metal halide ampül ya da floresan lamba değiştireceğinizi düşünün. LED lambanın verimlilik açısından ne kadar avantajlı olduğunu daha iyi anlamış olursunuz.

Aktinik Aydınlatma

Aktinik aydınlatma mercanların ve ışığa duyarlı omurgasızların fotosentezine yardımcı olur. Genellikle takviye aydınlatma olarak tercih edilir. Daha çok resif akvaryumlarında kullanılır. Yanar döner balıkların bu özelliğini ön plana çıkarmakta başarılıdır.

Buraya kadar anlattıklarımızdan yola çıkarak, hangi akvaryum için hangi aydınlatmanın kullanılacağını şu şekilde özetleyebiliriz:

  • Tamamen resif akvaryumu: T5, metal halide, LED, aktinik aydınlatma
  • Yumuşak mercan resifi: T5, metal halide ve LED
  • Canlı kayanın olduğu balık akvaryumu: T5 ve LED
  • Sadece balıkların olduğu akvaryum: T5, T8 ve LED

Akvaryum Isınma Problemi

Yoğun ışık üreten aydınlatmalar akvaryuma büyük miktarda ısı yayar. Bu durum akvaryum sıcaklığını istenilen sıcaklıkta tutmayı zorlaştırabilir. Zira deniz akvaryumunuzun sıcaklığını sabit tutabiliyor olmalısınız. Sıcaklıktaki değişimler kurduğunuz mini ekosisteme ciddi zararlar verebilir.

Aydınlatma Maliyeti

Aydınlatmanın günde 10 saat açık tutulacağı göz önünde bulundurulacak olursa, maliyetin aydınlatma seçiminde önemli bir faktör olduğunu söylemek gerekir. Seçilecek aydınlatmaya göre kullanım maliyeti değişiklik gösterecektir. LED aydınlatma en ekonomik olanken, T5 floresanın maliyeti LED’in neredeyse üç katıdır.

Aydınlatmanın gündüz ve geceyi taklit edecek şekilde kullanılması gerekir. Bu sayede balıkların ve diğer canlıların kendini daha güvende hissetmesi ve dinlenmesi sağlanmış olur. Görüldüğü üzere her aydınlatmanın kendi avantaj ve dezavantajları vardır. Seçimin doğru yapılması için genel bir kurala bağlı kalınmalıdır. Bu kurala göre, kullanılacak akvaryum aydınlatması akvaryum canlılarının doğal ortamındaki güneş ışığını taklit etmelidir.

Deniz Akvaryumu Aydınlatması yazısının sonuna gelmiş bulunuyoruz. Kendi tecrübelerinizi aktarmak ya da eksik gördüklerinizi tamamlamak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Deniz Akvaryumu Forumu‘nda merak ettiklerinizi sorabilir, Tuzlu Su Akvaryumu grubunda paylaşımda bulunabilirsiniz. Akvaryum malzemeleri arıyorsanız sizi internet mağazamıza bekliyoruz. Yazımızı sosyal medyada paylaşan tüm okurlarımıza buradan teşekkürlerimizi iletiyoruz.

Sık Sorulan Sorular

Deniz akvaryumu aydınlatma süresi nedir? Deniz akvaryum ışığı kaç saat yanmalı ?

Sadece balıkların olduğu deniz akvaryumunda aydınlatma süresi ortalama 8 saattir. Aydınlatmayı 8-10 saat açık bırakmak doğal güneş ışığının taklit edilmesini sağlar. Resif akvaryumlarında ise genellikle en azından 9 saat aydınlatmaya ihtiyaç vardır. 9-12 saat açık bırakılan aydınlatma sayesinde mercanlar fotosentez yapacak vakte sahip olur.

Deniz akvaryumu aydınlatması nasıl olmalı ?

Deniz akvaryumundaki aydınlatma seçimi beslenen canlıların doğal ortamlarındaki ışık ihtiyacına göre yapılır.

LED ışık balıklara zarar verir mi ?

Gündüz açık bırakılan LED aydınlatmanın balıklara bir zararı olmaz. Ancak balıklar gece uyumaya ihtiyaç duyar. Bu yüzden hangi aydınlatma türü kullanılırsa kullanılsın, gece kapatılmalıdır.

Balıklar ışıktan rahatsız olur mu ? Akvaryumda ışık ne işe yarar ?

Işığın balıklara bir faydası yoktur. Fotosentez yapan canlılar ve göz zevki için gündüz açık bırakılabilir. Ancak geceleri kapatılmalıdır.

Bir cevap yazın