Bu yazımızda kadife hastalığı neden olur, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir ve nasıl önlenir gibi sorularınıza cevap bulacaksınız. Kendi tecrübelerinizi paylaşmak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Hazırsanız kadife hastalığı hakkında bildiklerimizi anlatmaya başlayalım.
Oodinium ya da velvet hastalığı olarak da bilinen kadife hastalığı balığın vücudunda ince taneli toz oluşturur. Toz tanelerinin rengi grimsi sarı ya da sarıdır. Bu sebeple pas hastalığı ya da altın tozu hastalığı olarak da adlandırılır. Hastalığın sebebi beyaz benek paraziti gibi bir protozoandır ve yaşam döngüsü beyaz benek parazitine çok benzer. Oodinium adı verilen bu parazitin farklı türleri (pillularis, cyprinodontum, limmeticum ve ocellatum) bulunur. İster tuzlu su ister tatlı su balığı olsun çoğu akvaryum balığını hasta edebilir. Yavru kayıplarında önemli rol oynar.
Kadife Hastalığı Belirtileri
Kadife hastalığının belirtileri enfeksiyonun evresine göre farklılık gösterir. Başlangıçta hasta balığın davranışlarında değişiklik görülür. Örneğin vücudunda seğirme olur, halsizleşir, iştahı azalır ve kendini etrafa sürtmeye başlar. Hastalık ilerlediğinde parazit balığın vücuduna yayılır ve tozlu bir görüntü oluşturur. Bunu fark etmek güç olabilir. Karanlık bir ortamda balığa ışık tutarak daha kolay tespit edilir. Parazite maruz kalan balığın bağışıklık sistemi hastalığa karşı tepki olarak daha fazla mukus oluşturur. Bunun neticesinde balığın vücudu opaklaşır. Hastalıktan solungaçlar da nasibini alır. Bu yüzden hasta balık nefes almakta güçlük yaşar. Aşırı ilerleyen hastalık gözlerin matlaşmasına, yaralara, deri kayıplarına ve gözlerin pörtlemesine neden olur.
Oodinium beyaz benek paraziti ile benzer bir yaşam döngüsüne sahiptir. Önce balığın vücuduna yapışır, sonra da balığın derisine ve solungaçlarına nüfus eden yalancı ayaklar oluşturur. Balığın hücrelerini parçalayarak içindeki besinleri alır. Olgunluğa eriştiğinde balıktan ayrılarak yüzlerce parçaya bölünür ve kendine yeni kurbanlar aramaya başlar. 1-1.5 gün içinde yeni bir konak bulamazsa ölür.
Kadife Hastalığı Sebepleri
Bakımı yetersiz olan akvaryumlarda yaygın olarak görülür. Bahsedeceğimiz etkenler hastalığın gerçekleşmesine zemin hazırlar.
- Sıcaklıktaki ani değişiklikler
- Yeni balığın ya da bitkinin karantinada bekletilmemesi
- Stres
- Su kirliliği
- Taşıma
Bazı balık türleri kadife hastalığına daha yatkındır. Gurami türleri, siyam dövüş balığı, danio türleri, japon balıkları ve killifish balıkları kadife hastalığına en çok maruz kalan balıklardır.
Oodinium Parazitinin Yaşam Döngüsü
Oodinium paraziti ilk olarak solungaçlara yerleşir. Çünkü yumuşak olması sebebiyle buraya yerleşmesi kolaydır. Daha sonra balıktan beslenmeye başlar. Beslendikçe gelişir ve çoğalacak hale gelir. Hayat döngüsünü şu şekilde özetlemek mümkündür.
- Enfeksiyon evresi. Bu evrede parazit hareketsiz bir şekilde balığın vücuduna yapışır. Balıktan beslenerek gelişir.
- Kist evresi. Parazit balıktan ayrılarak bir yere yerleşir. Bu evrede hücresel bölünme yaparak kist içinde çoğalır.
- Spor evresi. Kistin patlaması sonucu sporlar açığa çıkar. Bu sporlar beslenmeden, yani yeniden bir balığa yerleşmeden, bir süre hayatta kalır. Bu süre 24 ile 36 saat arasında değişir.
Sıcaklık 24 santigrat derece olduğunda tüm bu evreler 10 ile 14 gün içinde gerçekleşir.
Kadife Hastalığı Tedavisi
Tedavi genellikle bakır tuzları ile sağlanır. Ancak bu tedavi her balık için uygun değildir. Akvaryum karides türleri içinse ölümcüldür. Bu yüzden dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır. Metilen mavisi ya da kinin tuzu da kullanılabilir. Parazitin bazı türleri fotosentezle enerji kazandığı için ışığın azaltılması fayda sağlayabilir. Akvaryumun üzerini örterek paraziti zayıflatmayı deneyebilirsiniz.
Su sıcaklığını arttırmak da işe yarayacaktır. Çünkü parazitin yaşam döngüsünü hızlandırmış olursunuz. Parazit balıktan ne kadar çabuk ayrılırsa, ondan kurtulmanız kolaylaşır. Tabii bu süreçte tedavi uyguluyor olmalısınız. Aksi halde durumu daha da kötüleştirmiş olursunuz. Önerdiğimiz tedavi yöntemi şu şekildedir.
- Su sıcaklığını yükseltin. Çoğu tropikal akvaryum balığı 30 santigrat derece sıcaklıkta yaşayabilir. Japon balıkları içinse 21 santigrat derece aşılmamalıdır.
- Aydınlatmayı birkaç gün boyunca kapatın.
- Eğer balıklarınız için sorun teşkil etmeyecekse akvaryum tuzu kullanın. Moli, lepistes, plati ve kılıçkuyruk balıkları bir miktar tuzdan rahatsız olmaz. Akvaryumdaki her 5 litre su için 1 çay kaşığı akvaryum tuzu ekleyin.
- 10 gün boyunca bakır sülfat tedavisi uygulayın.
- Karbon filtreniz varsa tedavi sürecinde akvaryumdan çıkarın, çünkü ilaçların etkisini yok eder.
Hastalığın tedavisine fark edilir edilmez başlanmalıdır. Çünkü kadife hastalığı oldukça bulaşıcı ve ölümcüldür.
Velvet Hastalığı Nasıl Önlenir
Etkili mücadele hastalığın akvaryuma nasıl geldiğini bilmekle başlar. Aslında parazit akvaryumunuzda mevcut olabilir. Çoğalmak için uygun ortamın gelişmesini bekliyordur. Balığınızın zayıf düşmesi onun için tam bir fırsattır. Bu fırsatı vermemek için balığınızın bağışıklık sistemini güçlü tutun. Onu stresten uzak tutmak, kaliteli yemlerle beslemek ve akvaryum bakımını aksatmamak büyük ölçüde fayda sağlar.
Stresin nedeni bakım eksikliği olabilir. Sıcaklıktaki ani değişimler, taşıma ve su kimyasının bozulması da stres sebebidir. Suyun temiz tutulması akvaryum bakımında çok önemlidir. Bu yüzden düzenli olarak kısmi su değişimi yapılmalıdır.
Paraziti taşıyan bitki, dekor ya da balık ile hastalık akvaryumunuza gelebilir. Yeni aldığınız balığın sağlıklı görüntüsü paraziti taşımadığı anlamına gelmez. Bu yüzden yeni alınan her canlının iki hafta karantinada bekletilmesi ve dekorların temizlenmeden akvaryuma koyulmaması gerekir.
Kadife Hastalığı yazısının sonuna gelmiş bulunuyoruz. Kendi tecrübelerinizi aktarmak ya da eksik gördüklerinizi tamamlamak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Sitemizdeki forumlarda merak ettiklerinizi sorabilir, sosyal gruplarda paylaşımda bulunabilirsiniz. Akvaryum malzemeleri arıyorsanız sizi internet mağazamıza bekliyoruz. Yazımızı sosyal medyada paylaşan tüm okurlarımıza buradan teşekkürlerimizi iletiyoruz.