Akvaryum Aydınlatma Türleri

Bu yazımızda akvaryum aydınlatma türleri nelerdir, akvaryumda hangi çeşit aydınlatma kullanılır ve aydınlatma nasıl olmalı gibi sorularınıza cevap bulacaksınız. Kendi tecrübelerinizi paylaşmak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Hazırsanız akvaryum aydınlatma türleri hakkında bildiklerimizi anlatmaya başlayalım.

İlk lepistes balığınızı aldıktan sonra hiç şüphesiz akvaryum hobisine bağlanacaksınız. Ancak hobiye yeni başlamanın verdiği heyecanla bir oda dolusu akvaryum ekipmanı alabilirsiniz. Bu sizin için para, zaman ve emek kaybı olacaktır. Eğer balık bakımında nelere ihtiyacınız olduğunu kuruluma başlamadan önce öğrenirseniz birçok açıdan tasarruf etmiş olursunuz.

Akvaryum aydınlatması yanlış alabileceğiniz ekipmanlardan biridir. Özellikle de tamamen yanlış bir lamba alındığında maliyeti büyük olabilir. Bu hataya düşmeniz gerçekten olasıdır, çünkü farklı amaçlara hizmet eden birçok akvaryum aydınlatması vardır. Hepsinin ortak yönü balıklara doğrudan faydalarının olmamasıdır.

Evet, aydınlatma balıklar için değildir. Hangi türden olduğunun balıklar için önemi yoktur. Bazen ısıtma için kullanıldığı görülür, ancak asıl amacı bu değildir. Hatta bu görevin akvaryum ısıtıcısı tarafından yapılması gerekir. Peki akvaryum aydınlatması niçin gereklidir?

Akvaryumda ışığa ihtiyaç duyan canlılar bitki ve mercanlardır. Bitkilerin ışığa ihtiyacı vardır, çünkü fotosentez yapmaları gerekir. Alglerle simbiyotik bir ilişki içinde yaşayan mercanların da hayatta kalabilmek için gün ışığına ihtiyacı vardır.

Akvaryum Aydınlatma Sistemleri

Akvaryumunuzda sadece balıklar olacaksa göz zevkinizi arttırması için sıradan bir floresan alabilirsiniz. Mercan ya da bitki bulunduracaksanız doğru bir seçim yapmalısınız. Seçim yaparken akvaryumun büyüklüğünü, kurulacak akvaryumun türünü, akvaryumun derinliğini, bulunduracağınız bitkilerin veya mercanların ışık gereksinimini dikkate almanız gerekir. Yapacağınız seçimi kolaylaştırması için en çok kullanılan aydınlatma türlerinden bahsedeceğiz. Bunlar;

• Standart floresan
• T5 ve T5HO floresan
• T8 floresan
• Metal halide, yani metal buharlı akvaryum aydınlatması
• LED akvaryum aydınlatması

Bunlardan her birinin güçlü olduğu ve eksik kaldığı tarafları vardır. Bu yüzden amaca uygun olanı bulunmalıdır. Her birinin ne amaçla kullanıldığını sizin için anlatacağız.

Standart Floresan

Yeni başlayanların akvaryumunda genellikle basit bir floresan olur. Bu floresan akvaryumu daha doğal ve güzel göstermek için yeterlidir. Eğer her 4 litre suya 2-3 watt ışık kuralına uyacak olursanız, hem güzel bir görüntü elde etmiş hem de yosun gelişimini en aza indirmiş olursunuz. Sadece balıkların olduğu bir akvaryum için basit bir floresandan fazlasına da ihtiyaç yoktur.

45 ile 182 santimetre arasında çok farklı uzunlukta floresanları bulmak mümkündür. Floresanın boyu uzadıkça ışığının gücü artar. Akkor lambadan 4 ile 6 kat arasında daha verimlidir.

T5 Floresan

T5 floresan, standart floresan gibi tüp şeklindedir ve 16 milimetre çapındadır. Yumuşak mercanlar, bitkili akvaryumlar ve resif akvaryumları için kullanılabilir. Ucuz oluşu ve çıkardığı ısının az olması avantajlarıdır. Kullanım ömrünün (9-12 ay) kısa olması, derin akvaryumlarda etkisiz kalması, yaydığı ışığın ayarlanamaması ve güç sarfiyatının biraz fazla olması ise dezavantajlarıdır. 60 santimetreden daha derin akvaryumlar için önerilmemektedir.

Yüksek çıkışlı (HO – High Output) olanları da vardır. İsminden anlaşılacağı üzere T5HO floresan T5 floresana göre daha fazla ışık yayar. Bu oran %70’lere kadar çıkabilir. Yani bir floresandan daha fazla ışık alınmış veya daha küçük floresan bulundurarak yerden kazanç sağlanmış olur.

T8 Floresan

T8 floresan 25 milimetre çapındadır. Işık yoğunluğu T5’e göre daha azdır. Çoğu zaman sadece balıkların olduğu akvaryumlar için kullanılır. Işığın tüm akvaryuma yayılması için yansıtıcılara ihtiyaç vardır. Kullanım ömrü 9 ile 12 ay arasında değişir. 60 santimetreden daha derin akvaryumlar için uygun değildir.

CFL Floresan

CFL (Compact Fluorescent Lamp) T5 ile aynı verimliliktedir. Farklı bağlantı şekillerine sahip olanları vardır. Bitkili tatlı su akvaryumlarında çokça tercih edilir. 60 santimetre derinliğe kadar resif akvaryumlarında da kullanılır. Isı yaydığı için soğutucuya ihtiyaç duyulabilir.

SHO (Super High Output) olanları vardır. SHO CFL floresan, tam dalga ışığı sayesinde bitkili akvaryumlar, resif akvaryumları ve topraksız bitki yetiştiriciliği için kullanılır. Verimliliğinin maksimum olması için reflektör ile kullanılmalıdır. Fiyatı biraz daha fazla olsa da sağladığı faydaya değecektir.

VHO Floresan

VHO (Very High Output) floresan çok yüksek çıkışlıdır. Kendine özgü balastı vardır. Balast floresana daha fazla akım gönderir ve sıradan bir floresanla karşılaştırıldığında daha fazla ışık elde edilmesini sağlar. Bu durum avantajlı olarak görülebilir. Ancak dezavantajı floresanın ömrünü kısaltmasıdır. Öyle ki senede 3 defa yeni floresan takmak gerekebilir. Balast ömrü de daha kısa olacaktır. Isınma problem olabilir. Floresanın etkisini yitirdiği artan yosunlardan ve mercanların kapanmasından anlaşılır. Artık değiştirilme zamanı gelmiştir. Resif akvaryumları ve bitkili akvaryumlarda kullanılabilir. 60 santimetreden daha derin akvaryumlar için uygun değildir.

Metal Halide (MH) Aydınlatma

120 santimetreden daha derin akvaryumların değişilmez ismidir. Derine inen tam dalga ışığı sayesinde resif akvaryumları için ideal tercihtir. Bitkili akvaryumlar için de kullanılabilir. Fotosentezle yaşayan mercanlar ve omurgasızlar üzerindeki etkisi büyüktür. Akkor bir lambadır ve oto yollardaki civa buharlı lambaların minyatürüdür. Parlak beyaz ışık üretir. Enerji verimliliği yüksektir. Açığa çıkan yüksek ısı sebebiyle bir kapak fanına ihtiyaç vardır.

60 santimetre derinliğe kadar 250 watt lambalar kullanılabilir. 400 watt lambaların ışığı daha derine iner. Akvaryum boyunun her 75 santimetresi için bir ampül kullanılması önerilir.

LED Akvaryum Aydınlatması

Resif akvaryumları da dahil, deniz akvaryumlarında ve tatlı su akvaryumlarında kullanılabilir. Hemen suyun üzerinde olsa bile ısı açığa çıkarmaz. Metal halide ve floresan lambalara göre daha uzun ömürlüdür. Öyle ki bu süre 50.000 saati bulabilir. Daha net bir ifadeyle, günde 10 saatten 14 yıl boyunca ışık kalitesinde ve ışık yoğunluğunda fazla bir kayıp olmadan kullanabilir. Montajı kolaydır, ancak biraz maliyetlidir.

LED’in yaydığı sarı ve yeşil ışık diğer lambalara göre daha azdır. Bu sebeple parlaklığı daha az olur. Ancak lambayı döndürerek ışığını etkili bir şekilde yansıtabilirsiniz. Bu sayede enerji verimliliği de artmış olur.

Aktinik Aydınlatma

Bitkilerde ışığı emen pigmentlere klorofil denir. Klorofillerin en verimli olduğu, yani ışığı en güçlü emebildiği dalga boyu 420 ile 450 nm arasıdır. Aktinik lambaların dalga boyu da 420 nm’dir. Dememiz o ki, aktinik lamba fotosentezi arttırır. Bu sayede bitkili akvaryumlar, mercanlar, canlı kayalar ve ışığa duyarlı omurgasız canlılar için çokça kullanılır. Yanar döner renkli balıkların bu özelliğini daha fazla açığa çıkartır.

Özetleyecek olursak;

• Bitkilerin olmadığı tatlı su akvaryumu için standart floresan
• Bitkili tatlı su akvaryumu için T5 floresan, VHO floresan, CFL floresan, metal halide ya da LED
• Sadece balıkların olduğu deniz akvaryumu için T5, T8 ya da LED
• Canlı kayaların da olduğu deniz akvaryumu için T5 ya da LED
• Yumuşak mercanların olduğu resif akvaryumu için T5, metal halide ya da LED
• Sadece resif akvaryumu için T5, metal halide, LED ya da aktinik lamba kullanılabilir.

Akvaryum aydınlatması bitkilerin büyümesini desteklemeli, balıkların beslenmesini kolaylaştırmalı, doğal ortamdaki ışık yoğunluğuna sahip olmalı ve üremeyi desteklemelidir. Aydınlatmanın çıkardığı ısı, yaydığı ışık miktarı ve ışığın dalga boyu tüm akvaryum canlıları için uygun olmalıdır. Bunun için de ilk iş olarak aynı ışık yoğunluğunda yaşayabilen canlılar seçilmeli, sonrasında aydınlatmanın türüne ve gücüne karar verilmelidir.

Akvaryum Aydınlatma Türleri yazısının sonuna gelmiş bulunuyoruz. Kendi tecrübelerinizi aktarmak ya da eksik gördüklerinizi tamamlamak isterseniz yazımıza yorum yapabilirsiniz. Forumlarımızda merak ettiklerinizi sorabilir, sosyal gruplarımızda paylaşımda bulunabilirsiniz. Akvaryum malzemeleri arıyorsanız sizi internet mağazamıza bekliyoruz. Yazımızı sosyal medyada paylaşan tüm okurlarımıza buradan teşekkürlerimizi iletiyoruz.

Sık Sorulan Sorular