Mbuna afrikanın Malawi Gölü’ nde taş yığınlarını yuva edinen ciklet (cichlid) balıklarının genel ismidir. Mbuna yerel halk dilinde kayabalığı anlamına gelir. Gölde büyük gruplar halinde görülebilirler ancak sürü oluşturmazlar. 100’den fazla mbuna ciklet türü vardır. Yavrularını ağızlarında taşıyan balıklardır ve ortalama 7 ile 10 sene arasında yaşam sürerler.
Mbuna cikletleri en renkli tatlı su balıklarındandır. Sadece erkekleri değil, dişileri de oldukça renklidir. Çoğu türünde dişi ve erkek arasında belirgin farklılıklar vardır. Özellikle kendi türlerine karşı oldukça agresif ve bölgecidirler. Yeni başlayanlar için uygun oldukları söylenemez. Basık yüzleri sayesinde kayalara yapışan algleri kolayca temizleyebilirler. En küçük türleri 7-8 santimetre büyüklüğünde, en büyükleri ise yaklaşık 20 santimetredir. Ortalama 10-12 santimetre oldukları söylenebilir.
Mbuna Ciklet Akvaryumu
Mbuna Karakteri
Güçlü karakterleri vardır ve balıkların arasındaki hiyerarşi rahatlıkla gözlemlenebilir. Kendi bölgelerini belirler ve korurlar. Baskın erkeğin küresel bir alanı vardır ve buraya sadece çiftleşme döneminde dişilerin girmesine izin verir. Akvaryumun normalden fazla balıkla doldurulması bölgesel problemlerin önüne geçebilir.
Mbuna Ciklet Akvaryumu
Akvaryumda saklanabilecekleri yuvalar ile taş parçaları ve filtre bulundurulmalıdır. Bitkileri kökünden sökebildikleri için akvaryumda bitki bulundurulmaması uygun olacaktır. Alkali suda her tatlı su bitkisini yetiştirmek de mümkün değildir. Ancak java eğrelti otu gibi bitkiler bulundurulabilir, çünkü mbuna cikletleri bu bitkinin tadından hoşlanmaz. Anubias türünden bitkiler (barteri, congicus, gigante, gracilis, heterophylla ve nana) de tercih edilebilir.
Akvaryum suyunun 7.5-8.4 pH değerinde, 25-29 santigrat derece sıcaklığında ve neredeyse saf su (0 amonyak 0 nitrit) olması gerekir. Akvayum hacmi en az 200 litre olmalıdır.
Akvaryum kalabalık olursa diğer balıklar erkeklerin saldırganlığından daha az etkilenir. Bu yüzden dişilerin erkeklerin en az iki katı olması gerekir. Çok dolu olan bir akvaryumun iyi bir filtreye, güçlü biyolojik filrelemeye, normalden daha fazla su akışına ve sık su değişimine ihtiyacı olacaktır.
Mbuna Ciklet Beslenme
Mbunalar hepçil balıklardır ancak doğal ortamlarında genellikle alg (yosun) yiyerek beslenirler. Alglerin yanında bunların içindeki böcekleri de yerler. Vejeteryan ağırlıklı bu balıkların beslenmesinde dikkat edilmelidir. Çünkü ağızlarına sığan her şeyi ayırt etmeden mideye indirebilirler. Sağlıklı kalmaları için daha çok bitkisel içerikli besinler tercih edilmelidir.
Geviş getiren hayvanların bildiğiniz üzere bitkileri sindirebilmeleri için birden fazla midesi bulunur. Mbunalarda ise bitkilerin sindirimi epeyce uzun bağırsakları sayesinde gerçekleşir. Bu sayede sindirimi zor alglerin içerdiği proteinlerden ve karbonhidratlardan tam anlamıyla faydalanabilirler. Çok fazla hayvansal protein (örneğin kurtçuk, karides ve yem balık) ile beslenmeleri halinde iç organları tıkanır, balık şişer ve malawi bloat olarak adlandırılan bu rahatsızlık sonucunda ölür.
Ek besin olarak ezilmiş ya da doğranmış kabak, yeşil bezelye, ıspanak ve marul tercih edilebilir. Sarı kabaklar da kırmızı ve sarı renklerin gelişiminde fayda sağlar.
Mbuna Üretimi
Mbuna cikletleri doğru koşullar sağlandığında üreyebilir. Genellikle 1 yaşına ulaştıklarında ve boyları 7-8 santimetre olduğunda üremeye hazır olurlar. Akvaryumdaki dominant erkek en parlak rengi alır ve diğer erkek mbunaların dişilerle çiftleşmesine engel olur. Bazı türlerde baskın olmayan erkekler de dişilerin rengine bürünerek dominant erkeğin saldırganlığından kendilerini korur. Tamamı dişi olan bir akvaryumdaysa bazı türlerde baskın dişi erkek mbuna rengini alacaktır.
Erkek mbuna kum ya da çakılların arasında bir yuva kazar ve dişileri buraya çekmeye çalışır. İstekli dişiyi yuvasında yumurtlamaya teşvik etmek için dişinin yanında kendini titretir. Dişi çıkardığı yumurtaları tekrar ağzında toplar ve döllenme yumurtalar ağzındayken gerçekleşir.
Dişi balık 21-31 gün süreyle yumurtayı ağzında tutar ve bu süre içinde pek bir şey yemez. Bu sebeple başka bir akvaryuma alınmasında fayda vardır. Dişiler büyüklüklerine bağlı olarak 12 ile 28 tane yavruyu ağzında tutabilir. Bildiğiniz üzere ağızda kuluçka yapan balıklar, yumurta döken balıklara göre genellikle daha az yavru verir.